Team

Ik ben van jongsafaan gedreven door een grote honger naar kennis en gepassioneerd door het vergaren van fundamentele inzichten in mens, samenleving en kosmos. Ik heb er dan ook nooit aan getwijfeld om filosofie te gaan studeren. Na mijn masterdiploma filosofie aan de Ugent in 1986 (met afstudeerscriptie over de mogelijkheden en beperkingen van Artificiële Intelligentie) was mijn honger naar kennis niet gestild en studeerde ik nog 3 jaar verder. Eerst Bachelor Politieke en Sociale Wetenschappen en Bachelor Toegepaste Economie (UAntwerpen, 1987) en tenslotte Master Internationale politiek (UAntwerpen, 1989). Later toen in al werkte, heb ik een post-universitair jaarprogramma Bedrijfskunde (Ehsal Management School Brussel, 1995) afgerond.

Na mijn studies waren er echter weinig bedrijven die zich aan een filosoof-politicoloog wilden wagen – zeker in de tijden van economische crisis op het eind van de jaren ’80 – dus heb ik de eerste twee jaar van mijn werkende leven advertentieruimte verkocht voor industriële jaarboeken. Voor mij een hele stap van de academische wereld van brede vergezichten en diepgaande reflecties naar de concrete realiteit van af te sluiten contracten, verkooptechniek en te behalen targets. Maar een goede leerschool in het echte leven en een les in nederigheid. Ik wilde echter graag met inhoudelijke vraagstukken bezig zijn – vooral dan iets met mensen dacht ik, want daar meende ik als filosoof en politicoloog wel wat verstand van te hebben – en wist zo een plek te bemachtigen als junior recruiter in een klein selectiebureau in Antwerpen. Mijn eerste stappen in het adviesvak.

Een jaar later was er een mogelijkheid om bij het internationale advies- en technologiebureau PA Consulting als consultant aan de slag te gaan. Daar heb ik een 8-tal jaar gewerkt als pionierend assessment en development specialist in Brussel en heb gedurend die tijd een goed draaiende praktijk opgebouwd. Op een gegeven moment had ik het even helemaal gehad met al die interviews, competentieprofielen en de psychologische analyses en wilde ik iets ‘echt interessant’ gaan doen, iets met complexe organisatie-veranderingen of zo. In 2001 kreeg ik de gelegenheid om over te stappen naar het Nederlandse kantoor PA in Utrecht en te starten in de ‘business transformatie’-praktijk. Omdat ik geen ervaring op dat vlak had, moest ik een stap terugzetten in rang, maar dat vond ik niet erg want ik had er alles voor over om nieuwe dingen te leren. Mijn specialisatie werd het herontwerpen en transformeren van (interne) dienstverlenende organisaties, beginnende met de transformatie van HR-afdelingen omdat ik daar vanuit mijn vorige rol enige affiniteit mee had. In die tijd schreef ik mijn eerste boek samen met collega Johan Lourens over de transformatie van de HR-functie met als titel ‘HR-nieuwe stijl. Excellente dienstverlening tegen lage kosten’ (Kluwer, 2006). Het boek is jarenlang een standaardwerk geweest in het hoger onderwijs, werd genomineerd voor het beste HR-boek in 2007 en is in 2008 in Duitsland uitgegeven als ‘Profitables Personalmanagement’ (Luchterhand). Ik werk als consultant zowel in Nederland als internationaal, de laatste 10 jaar vooral voor grote overheidsklanten, waaronder Rijksoverheid, de 4 grote gemeenten en enkele internationale publieke organisaties.

De combinatie van filosoof en managementconsultant is op zich ook wel een interessante paradox: de wereld van het zuivere denken en de waardheidsvinding enerzijds en die van pragmatische oplossingen en rentabiliteit anderzijds. De filosoof in mij heeft jaren een slapend bestaan gekend, maar ontwaakte een tiental jaar geleden langzaam uit zijn winterslaap. Ik begon in mijn vrije momenten verwoed schriftjes vol te schrijven over de wereldproblemen van deze tijd. Met name werd ik sterk aangegrepen door de mondiale ecologische crisis en stelde mijzelf de vraag hoe we op een duurzame manier kunnen leven: hoe kunnen we onze drang naar onbeperkte persoonlijke en economische groei verbinden met de beperkingen van de planeet? Er bleken maar twee smaken in het debat te zijn: ofwel was je voor de vooruitgang , het geloof in de quasi onbeperkte economische groei en onze oneindige behoeften die moeten worden bevredigd ofwel was je voor ‘consuminderen’ en je voetafdruk zo klein mogelijk houden, wat vaak neerkwam op broeksriem aantrekken en leven in ascese en versterving. Geen van beide alternatieven leek mij aantrekkelijk, evenmin een of ander halfslachtig compromis tussenin. Hieruit ontstond mijn behoefte om op zoek te gaan naar een 1+1=3 oplossing, en synthese op een hoger niveau: hoe kun je toch onbeperkt groeien, zowel persoonlijk als economisch, en tegelijkertijd toch de voetafdruk verkleinen? Kunnen we misschien groeien in onze innerlijke wereld of in de virtuele wereld? Kunnen we bijvoorbeeld de magische ervaringen die we gaan zoeken in verre bestemmingen ook ervaren als we ons maar met voldoende aandacht begeven in een op het eerste zicht banaal stadspark? Of zoals Marcel Proust al zei: “De ware ontdekkingsreis bestaat niet uit het zoeken naar nieuwe landschappen, maar uit het hebben van nieuwe ogen.” En als dat wat lastig blijkt te zijn, biedt misschien de virtual reality bril een uitkomst?

Ik zag tegelijkertijd dat het paradoxenthema in veel meer maatschappelijke vraagstukken terugkwam en ik had het diep gevoel dat precies daar mijn thema en levensmissie lagen: het verenigen van tegenpolen. Maar deze passie en interesse ging uiteraard veel verder dan maatschappelijke bekommernis. Het thema van paradoxen raakte me zo omdat ik altijd al mezelf als een vat vol tegenstellingen heb ervaren. Volgens de ene test ben ik maximaal extravert, volgens de andere test extreem intravert. Een luie workahollic, en levenslustige sombermans, een resultaatgedreven filosoof, een spirituele atheïst…  Daar zou en moest een boek van komen, al was het maar om mezelf beter te begrijpen. Twee lange sabbaticals later, met veel eenzaam geworstel met het doorgronden van de essentie, en twee herschrijfsessies zag ‘De kunst van het paradoxale leven’ in 2013 het licht. Ik wilde als filosoof uiteraard het ultieme boek over alles schrijven, met zowel handvatten voor een gelukkiger leven, als voor beter presterende organisaties en uiteraard voor een betere wereld. Maar mijn uitgever vond de doelgroep daarvoor iets te breed en raadde mij aan om het dicht bij mezelf te houden, kortom het persoonlijke leven. Ik was in eerste instantie weinig enthousiast over het schrijven van een soort ‘zelfhulpboek’, maar ging toch de uitdaging aan. En dat is een goede keuze geweest, want je kunt pas tegenpolen buiten jezelf – in organisaties en in de bredere samenleving – met elkaar verzoenen, als je die ook in jezelf weet te erkennen en te verbinden. Ook mijn driejaarse opleiding Psycho-energetisch coachen (Epeca, 2006-2008) heeft me hierbij geholpen en inspiratie gegeven.

Met mijn tweede boek Paradoxaal leiderschap kwamen de managementconsultant en de filosoof in mijzelf – die voorheen een redelijk gescheiden bestaan leidden – met elkaar in gesprek. Hierin pas ik de principes die ik in ‘De kunst van het paradoxale leven’ had uitgewerkt toe op een breed scale van managementvraagstukken, zoals strategiebepaling, sturing, organisatie-inrichting, verandering, innovatie, cultuur, diversiteit, leiderschap, talentontwikkeling en HR….

Ik merk tot mijn groot genoegen dat het thema nu overal wordt opgepikt. Dat was bij het verschijnen van mijn eerste boeken nog helemaal niet het geval. De tijd is er kennelijk rijp voor. Verschillende grote organisaties zijn ook al concreet aan de slag om de aanpak van paradoxaal leiderschap in hun dagelijkse manier van werken te integreren. Het geeft steun en bevestiging dat dit denken echt iets fundamenteels bijdraagt. Ik wil hier een echt beweging van maken die maatschappelijk impact heeft en die inspireert tot een andere manier van kijken naar de uitdagingen van de 21^ste eeuw, dus nog heel wat ambitie en dito uitdagingen.